Nội Soi Tán Sỏi Thận Bằng Ống Soi Mềm

Nội soi tán sỏi thận bằng ống soi mềm là kỹ thuật hiện đại, ít xâm hại trong điều trị bệnh lý sỏi đường tiết niệu. Nội soi tán sỏi thận bằng ống soi mềm là kỹ thuật được thực hiện bằng việc đưa ống soi mềm qua đường tiểu lên niệu quản – bể thận, vào các đài thận và tán vụn sỏi… Kỹ thuật này giúp bảo tồn tối đa chức năng thận và giúp người bệnh hồi phục nhanh chóng. Tại Việt Nam, nội soi tán sỏi thận bằng ống soi mềm đã được thực hiện từ những năm 80. Tuy nhiên phải tới những năm đầu của thế kỷ 21, kỹ thuật này mới thực sự phát triển mạnh, giữ vai trò chính trong điều trị sỏi thận.

1. Các chỉ định phù hợp để áp dụng nội soi tán sỏi thận bằng ống soi mềm

Sỏi đài bể thận ≤ 3cm đơn thuần, phối hợp, 1 – nhiều viên.

Hình ảnh sỏi bể thận T đơn thuần, chỉ định tán sỏi ống mềm

Sỏi đài thận nhỏ hoặc ở vị trí khó tiếp cận bằng PCNL (nội soi tán sỏi qua da), ESWL (tán sỏi ngoài cơ thể).

Sỏi thận đài dưới gây kẹt cổ đài, ứ nước đài đưới thận T

Sỏi thận sót, tái phát sau phẫu thuật mổ mở, PCNL, ESWL.
Sỏi niệu quản trên di chuyển trong thận sau tán sỏi nội soi ngược dòng bằng ống cứng, ống bán cứng.
Sỏi niệu quản trên di chuyển vào thận trong phẫu thuật nội soi sau phúc mạc lấy sỏi.
Sử dụng ống soi mềm phối hợp trong trường hợp PCNL khó tiếp cận hoặc trong trường hợp mở bể thận kết hợp ống soi mềm lấy sạch sỏi.
Sỏi niệu quản đoạn cao chỉ định tán sỏi bằng ống soi mềm một thì.

2. Các chống chỉ định áp dụng nội soi tán sỏi bằng ống soi mềm

Hẹp, gấp khúc niệu quản, dị dạng hệ tiết niệu không đặt được máy nội soi
Sỏi đài bể thận > 3cm
Sỏi đài dưới với góc LIP < 30º, IL >3cm và IW < 5mm
Nhiễm khuẩn tiết niệu chưa điều trị, thận ứ nước mất chức năng
Các chống chỉ định về gây mê hồi sức

3. Dụng cụ, phương tiện thực hiện nội soi tán sỏi thận bằng ống soi mềm

Dàn máy nội soi tán sỏi: Màn hình, camera, nguồn sáng …
Máy tán sỏi Holmium Laser
Dây dẫn Laser nhỏ kt 200µm
Ống soi niệu quản bán cứng 6º, đk 7,5/8,9Fr.
Ống soi niệu quản mềm SemiFlex 7Fr/ gập góc 210º 2 hướng
Ống nòng niệu quản Sheath 12Fr/9Fr – 45cm
Rọ lấy sỏi Nitinol 2,6Fr
Dây dẫn đường PTFE, vằn 0,035 đầu thẳng và cong
Catheter niệu quản, ống thông JJ 6 – 7Fr

4. Chuẩn bị bệnh nhân khi thực hiện nội soi tán sỏi thận bằng ống soi mềm

4.1 Chuẩn bị Bilan trước mổ

Chuẩn bị đầy đủ Bilan mổ ( Xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu ngoại vi; xét nghiệm sinh hóa máu; xét nghiệm nhóm máu ABO-Rh; Xét nghiệm đông máu cơ bản: PT, APTT, Fib; xét nghiệm tổng phân tích nước tiểu; Xét nghiệm HIV, HBsAg, anti HCV; X-quang tim phổi; điện tim thường; siêu âm hệ tiết niệu; Xquang hệ tiết niệu; CLVT hệ tiết niệu; các xét nghiệm cần thiết khác khi có bất thường ).
CLVT đa dãy dựng hình hệ tiết niệu đánh giá hình thái, chức năng thận 2 bên, tương quan đài bể thận với hình thái, vị trí, kích thước sỏi.
Xác định bệnh lý thận đi kèm.
Điều trị tích cực nhiễm khuẩn tiết niệu.
Điều trị các bệnh lý nền, bệnh lý phối hợp: Tăng huyết áp, đái tháo đường…

4.2 Quy trình thực hiện nội soi tán sỏi thận bằng ống soi mềm

Gây mê toàn thân bằng nội khí quản, bệnh nhân nằm ngửa tư thế sản khoa.
Soi bằng quang rút JJ, soi niệu quản – bể thận đánh giá niệu quản, đặt guide wire đài bể thận.
Đặt Sheath 12Fr vào niệu quản lên đài bể thận trượt đồng trục guide wire.
Rút guide wire, nòng Sheath, đưa ống mềm nội coi qua Sheath lên đài bể thận.
Xác định vị trí, số lượng kích thước sỏi và liên quan với đài bể thận
Nếu không đặt được Sheath niệu quản chít hẹp, gấp khúc, chỉ định đặt ống mềm nội soi trực tiếp. Nếu không được sẽ chuyển phương pháp điều trị khác.
Tán sỏi thận bằng Holmium Laser 80W thành mảnh nhỏ .
Bơm rửa lấy mảnh sỏi, rọ Nitinol lấy sỏi. Kiểm tra sạch sỏi.
Rút ống soi mềm, đặt JJ ngược dòng, Foley niệu đạo.

5. Chăm sóc sau phẫu thuật nội soi tán sỏi thận bằng ống soi mềm

Do vẫn còn ống sonde JJ nằm trong bể thận – niệu quản – bàng quang (sẽ được rút sau 2 tuần) nên người bệnh có thể có một số biểu hiện bất thường trong khoảng thời gian này như tiểu máu, tiểu buốt, tiểu nhiều lần…, thậm chí là đau mỗi khi đi tiểu.
Người bệnh không cần quá lo lắng- Các bất thường này thường không cần điều trị và sẽ hết hoàn toàn sau khi rút sonde JJ.
Sau mổ, bệnh nhân nên ngồi dậy và đi lại sớm.
Uống nhiều nước để tăng lượng nước tiểu từ 2-3 lít/ngày
Rút ống thông bàng quang từ 1 – 2 ngày sau mổ và ra viện: Mọi sinh hoạt trở lại bình thường, không cần dùng thuốc sau mổ.
Bệnh nhân được hẹn khám lại sau 2 tuần với phim chụp để xác định đã hết sỏi và rút sonde JJ.
Để tránh sỏi tái phát, người bệnh cần uống thường xuyên khoảng 2 lít nước/ngày giúp việc hoà loãng các chất dễ gây sỏi trong nước tiểu và khám bác sĩ chuyên khoa tiết niệu ít nhất 1 lần/năm.

6. Ưu điểm của phương pháp nội soi tán sỏi thận bằng ống soi mềm

Thời gian phẫu thuật ngắn, thường kéo dài khoảng 1 giờ.
Quá trình chăm sóc sau phẫu thuật nhẹ nhàng.
Không đau, không có sẹo mổ.
Thời gian nằm viện chỉ từ 1-2 ngày.
Chi phí nằm điều trị từ 7 – 10 triệu đồng.

Sau phẫu thuật từ 1-2 ngày, bệnh nhân có thể ra viện

Hy vọng bài viết này đã cung cấp thêm cho các bạn các những kiến thức hữu ích về Nội soi tán sỏi thận bằng ống soi mềm phương pháp an toàn trong điều trị sỏi thận. Chúc các bạn luôn khỏe mạnh.